«Ποτέ μου δεν επεδίωξα ν’ αρέσω στους πολλούς. Αυτά που αγαπούν δε τα γνώρισα, κι αυτά που αγαπώ απέχουν πολύ από το να τα καταλάβουν» – ΕΠΙΚΟΥΡΟΣΟ Επίκουρος του Νεοκλέους ο Γαργήττιος (Σάμος, 341 π.Χ. – Αθήνα, 270 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος.
Ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, τον Κήπο του Επίκουρου, η οποία θεωρείται από τις πιο γνωστές σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας.
Ήταν Αθηναίος πολίτης, γιος του Νεοκλή και της Χαιρεστράτης.
Ο πατέρας του, Αθηναίος πολίτης από τον δήμο Γαργηττού με καταγωγή από το παλιό επιφανές Αθηναϊκό γένος των Φιλαϊδών, συμμετείχε στον αποικισμό της Σάμου, όπου ο Επίκουρος ανατράφηκε («Επίκουρος Νεοκλέους και Χαιρεστράτης, Αθηναίος, των δήμων Γαργήττιος, γένους του των Φιλαϊδών... κληρουχησάντων Αθηναίων την Σάμον εκείθι τραφήναι» - Διογένης Λαέρτιος 10,1).
Ο Επίκουρος άρχισε να έρχεται από νωρίς σε έντονη επαφή με τη φιλοσοφία του Ναυσιφάνη από τη γειτονική πόλη Τέω, γεγονός που τον απομάκρυνε από κάθε πλατωνική δοξασία και τον έστρεψε στις θεωρίες του Δημόκριτου.
Σε ηλικία 18 ετών μετέβη στην Αθήνα για την στρατιωτική και πολιτική του θητεία μαζί με τον κωμικό Μένανδρο.
Για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια της ζωής του δεν έχουν διασωθεί αρκετές πληροφορίες.
Αργότερα, δημιούργησε τον δικό του Φιλοσοφικό Κύκλο στη Μυτιλήνη και μετά στη Λάμψακο.
Επέστρεψε στην Αθήνα το 307 π.Χ. σε ηλικία 34 ετών και αγόρασε μια έκταση στην Αθήνα ανάμεσα στο Δίπυλον και την Ακαδημία, όπου στέγασε τη φιλοσοφική του σχολή - τον Κήπο του Επίκουρου.
Δίδαξε για 35 χρόνια ακολουθώντας ήσυχη και λιτή ζωή.
Περιστοιχιζόταν από άνδρες, γυναίκες, εταίρες και δούλους, που μετείχαν ισάξια στον επικούρειο Κήπο.
Ο Επίκουρος πέθανε το 270 π.Χ., σε ηλικία 71 χρόνων
Ο Επίκουρος υπήρξε, ένας λαϊκός φιλόσοφος, με διαυγή και σταράτο λόγο. Είναι ο πιο επίκαιρος απ’ όλους τους φιλοσόφους, είτε παλαιούς, είτε νεότερους. Θεώρησε και έκανε πράξη το «ηδέως ζειν» . Δηλαδή, την ευχαρίστηση και την καθημερινή ηδονή με φρόνηση. Και αυτές συνίστανται, στο να μην υποφέρει το σώμα και να μην ταράσσεται η ψυχή. Βρήκε όλα αυτά που τα ταράζουν και τα πολέμησε με τη γνώση. Και όλα αυτά που τα ταράζουν, είναι κατά κύριο λόγο, η απληστία του ανθρώπου,
η ευθυνοφοβία του,
ο τρόμος του θανάτου,
ο φόβος για τον Θεό,
η τρομοκρατία της πολιτικής και των πολιτικών,
η έλλειψη γνώσης για τα φυσικά φαινόμενα,
οι μύθοι για την δημιουργία του κόσμου κ.τ.λ.
Έτσι, η φιλοσοφία του Επίκουρου διακρίνεται, όπως είπαμε, στη Φυσική, στην Ηθική, στον Κανόνα.
Ο Κανόνας αποτελεί τη σίγουρη μέθοδο για την απόκτηση γνώσης. Και αντιπροσωπεύει την Λογική. Την Λογική, που χρησιμοποιείται από την ολιγαρχία και έχει περάσει και επηρεάσει βαθιά τα λαϊκά στρώματα. Διότι η Λογική, με βάση τα θεωρήματα, τα αξιώματα και τις υποθέσεις, φέρνει σε αντιθέσεις, την κοινωνία, την πολιτική, τις επιστήμες, τους ανθρώπους … και δημιουργεί αδιέξοδα. Αλλά αυτή η συζήτηση, και εξειδικευμένη είναι, και δεν άπτεται του παρόντος.
Με βάση λοιπόν τον Κανόνα, οικοδόμησε μία αδιαμφισβήτητη κοσμοθεωρία, χωρίς αντιφάσεις.
Ποιός είναι όμως αυτός ο Κανόνας; Είναι αυτό ακριβώς που μάθαμε στο σχολείο, ο Χάρακας! Ο Χάρακας με τον οποίον χαράζουμε την ζωή μας. Και είναι άρρηκτα δεμένος με εμάς και γι’ αυτό θεωρείται σημαντικός. Πάμε να τον προσδιορίσουμε:
Ο Επίκουρος έθεσε, μόνο δύο νόμους:
Α) Τίποτα δεν μπορεί να προέλθει από το τίποτα. Και τίποτα δεν μπορεί να διαλυθεί στο τίποτα.
Που σημαίνει, ότι ο κόσμος, είναι μία αέναη ένωση και ένας αέναος διαχωρισμός στοιχείων.
Β) Η πλήρης αναλογία.
Που σημαίνει, ότι για όλα τα σώματα στην φύση, ισχύουν οι ίδιοι φυσικοί νόμοι. Δηλαδή, οι ίδιοι νόμοι που ισχύουν για τα φανερά, κανονικά θα πρέπει να ισχύουν και για τα μη φανερά.
Για να προσεγγίσουμε όμως την γνώση και την πραγματικότητα, τέσσερα είναι τα κριτήρια της αλήθειας
α) οι αισθήσεις,
β) οι προλήψεις ,
γ) τα αισθήματα και
δ) η φανταστική επιβολή της διανοίας.
Και για να έχουμε αποσαφήνιση της γνώσης ή της πραγματικότητας, έβαλε την εμπειρική μέθοδο, της επιβεβαίωσης ή την μη επιβεβαίωση για τα κριτήρια της αλήθειας.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
