Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2018

Κεραυνοβόλος πόλεμος (Blitzkrieg)


«Το γερμανικό τεθωρακισμένο όπλο δεν ξεπετάχτηκε πάνοπλο ως άλλη Αθηνά Παλλάδα από την κεφαλή του Διός», αναφέρει στο έργο του Achtung Panzer o πατέρας των γερμανικών τεθωρακισμένων, στρατηγός Χάιντς Γκουντέριαν. «Αντίθετα ακολουθήθηκε μια μακρά εξελικτική πορεία, υπό το πρίσμα των απαγορεύσεων της συνθήκης των Βερσαλλιών, αλλά και υπό τις ίδιες τις απαγορεύσεις που εκπορεύονταν από την νεότητα του αντικειμένου και την άγνοια μας επ’ αυτού».
Η γενική αυτή διαπίστωση του στρατηγού Γκουντέριαν είχε φυσικά βάση. Ωστόσο ακριβώς αυτές οι δυσκολίες ήταν που ανάγκασαν τους Γερμανούς να προχωρήσουν ένα βήμα εμπρός από τους νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η έλλειψη προηγούμενης εμπειρίας ήταν αυτή που οδήγησε τους Γερμανούς στην ανάπτυξη ενός εντελώς νέου, πρωτοποριακού δόγματος χρήσης των τεθωρακισμένων.
Ήδη από το 1921 ο μικρός Γερμανικός Στρατός είχε αρχίσει, με τη βοήθεια κυρίως των Σοβιετικών αλλά και των Σουηδών, να πειραματίζεται επί του νέου όπλου. Και δεν περιορίστηκαν μόνο σε πειραματισμούς, αναφορικά με τα άρματα μάχης, αλλά άρχισαν να πειραματίζονται και επί της στενής συνεργασίας αρμάτων και τακτικής αεροπορίας, αν και εκείνη την εποχή δεν διέθεταν ούτε άρματα, ούτε αεροπορία! Φυσικά όλα άλλαξαν από το 1933 και έπειτα, αμέσως μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.
Οι Γερμανοί στρατηγοί του αναστημένου στρατού ασχολήθηκαν εμπεριστατωμένα με την μελέτη των διδαγμάτων του Μεγάλου Πολέμου, τόσο κατά την φάση κινήσεων, όσο και κατά τη φάση στασιμότητας. Το περίφημο σχέδιο Σλίφεν, του 1909-10, το οποίο προέβλεπε την καταστροφή των ενόπλων δυνάμεων της Γαλλίας, αντιμετωπίζονταν από τους στρατιωτικούς αναλυτές των δυτικών «δημοκρατιών» ως ένα υπερφίαλο σχέδιο, το οποίο δεν μπορούσε, όπως άλλωστε απεδείχθη, να έχει ελπίδες επιτυχίας.
Οι Γερμανοί στρατιωτικοί όμως είχαν εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη. Κατ’ αυτούς τρεις ήταν οι βασικές αρχές της στρατιωτικής δράσης : ο αιφνιδιασμός, η ισχύς και η εκμετάλλευση. Όταν τον Αύγουστο του 1914 το σχέδιο Σλίφεν τέθηκε σε εφαρμογή, ο τότε Γερμανός αρχιστράτηγος Μόλτκε – ο νεώτερος – επέτυχε να αιφνιδιάσει τους συμμάχους και να προελάσει εύκολα ως τον Μάρνη. Δεν ήταν όμως ικανός ούτε να υπερβάλει αυτούς σε ισχύ, σε συγκεκριμένο σημείο του μετώπου, ούτε να εκμεταλλευτεί την αρχική του επιτυχία.
Οι δυνάμεις του δεν μπορούσαν να κινηθούν ταχύτερα των εχθρικών. Οι εφεδρείες των συμμάχων, ταγμένες επί εσωτερικών γραμμών, ήταν ικανές να καλύψουν τα τυχόν ρήγματα του μετώπου και κατόπιν να αντεπιτεθούν, όπως στον Μάρνη, και να πετάξουν πίσω τους Γερμανούς.
Ελλείψει μηχανοκινήτων μέσων, η ταχύτητα κίνησης των Γερμανών πεζών δεν ξεπερνούσε την αντίστοιχη ταχύτητα των πεζών της αρχαιότητας ή του μεσαίωνα. Την ίδια ώρα η ταχύτητα των τμημάτων ιππικού, τα οποία υποτίθεται είχαν αναλάβει την εκμετάλλευση της επιτυχίας του πεζικού, δεν υπερέβαινε τα 8 χλμ.ωριαίως.
Ο Γκουντέριαν κάνει εκτενείς αναφορές στο έργο του, σχετικά με την αδυναμία του ιππικού να αντεπεξέλθει της αποστολής που του είχε ανατεθεί στο σύγχρονο τότε πεδίο μάχης. Αργότερα, κατά τη φάση της στασιμότητας και της μιζέριας των χαρακωμάτων, τα δεδομένα για τον εκάστοτε επιτιθέμενο έγιναν ακόμα πιο δύσκολα. Η απόπειρα διάσπασης επάλληλων οχυρωμένων γραμμών προαπαιτούσε απίστευτα ισχυρές συγκεντρώσεις πυροβολικού.
Για παράδειγμα, στην επιχείρηση «Μιχαήλ», την τελευταία ουσιαστικά επιτυχημένη γερμανική επίθεση στον Α’ ΠΠ, η πρώτη επίθεση του πεζικού υποστηρίχθηκε από τα πυρά 10.000 πυροβόλα και ολμοβόλα , τα οποία σε διάστημα έξι περίπου ωρών κατανάλωσαν σχεδόν 1.500.000 βλήματα κάθε είδους και διαμετρήματος!
Όπως ήταν φυσικό, ένας τέτοιος κατακλυσμός πυρός οδήγησε πράγματι στη διάσπαση του βρετανικού μετώπου. Η αρχική όμως επιτυχία δεν ήταν δυνατόν να τύχει της πρέπουσας εκμετάλλευσης. Και πάλι οι βρετανικές εφεδρείες, κινούμενες με τον ίδιο με ταχύτερο των Γερμανών ρυθμό έκλεισαν το ρήγμα. Το δε γερμανικό πεζικό έμεινε σταδιακά ακάλυπτο από τα πυρά του φίλιου πυροβολικού, το οποίο δεν μπορούσε φυσικά να κινηθεί αρκετά γρήγορα για να το καλύψει.
Ένας τέτοιος αριθμός πυροβόλων και το αντίστοιχο απόθεμα βλημάτων που απαιτούντο για την ικανοποίηση των αναγκών του ήταν αδύνατο να μετακινηθούν εντός των χρονικών πλαισίων που απαιτούντο για να έχει πιθανότητες επιτυχίας η απόπειρα εκμετάλλευσης. Άρα, κατέληξαν οι Γερμανοί στρατηγοί, δεν ήταν ο ελαττωματικός σχεδιασμός του Σλίφεν που οδήγησε σε αποτυχία, αλλά η αδυναμία του Γερμανικού Στρατού να καλύψει τις άλλες δύο παραμέτρους της ισχύος και της εκμετάλλευσης.
Την αδυναμία αυτή ήταν δυνατό να καλύψει μόνο η εξελιγμένη εφεύρεση των αντιπάλων τους, το άρμα μάχης.
Οι Γερμανοί από τη στιγμή που δεν διέθεταν άρματα μάχης, δεν προσκολλήθηκαν και στα τότε οικία τακτικά δόγματα χρήσης του άρματος.
Για τους Γερμανούς το άρμα δεν ήταν ο υπηρέτης του πεζικού, το οποίο θα ακολουθούσε πειθήνια, με τον αργό ρυθμό προέλασης του πεζικού, καταπονώντας τον κινητήρα και τα νεύρα του πληρώματος του. Ήταν η αιχμή του δόρατος, το όπλο που αναλόγως των περιστάσεων θα έπαιζε τον ρόλο πολιορκητικού κριού ή στρατηγικού ιππικού. Φυσικά τα άρματα θα δρούσαν σε στενό σύνδεσμο με το πεζικό, το οργανικό τους όμως πεζικό, το οποίο θα τα κάλυπτε και θα τους άνοιγε, και πάλι κατά περίσταση, τον δρόμο.
Το δε οργανικό πεζικό είναι φυσικά μηχανοκίνητο, ώστε να είναι σε θέση να ακολουθεί με την ίδια ταχύτητα τις κινήσεις των αρμάτων. Ο στενός συνδυασμός των όπλων εξασφάλιζε στην μηχανοκίνητη έφοδο μια συνοχή που ποτέ ως τότε δεν είχε επιτευχθεί.
Αν ο εχθρός είναι καλά εγκατεστημένος στο κατεχόμενο από αυτόν έδαφος, τότε της επίθεσης των αρμάτων θα προηγηθεί αγώνας φθοράς του, από το οργανικό μηχανοκίνητο πεζικό, το επίσης μηχανοκίνητο πυροβολικό και την τακτική αεροπορία. Μόλις ο εχθρός δείξει τα πρώτα σημεία κάμψης θα εξορμήσει εναντίον του ο εν εφεδρεία ευρισκόμενος όγκος των αρμάτων. Έτσι είναι βέβαιο ότι ο εχθρός θα διασπασθεί και θα κατανικηθεί.
Μετά την επίτευξη δε της διάσπασης, τα άρματα μάχης θα ριχθούν με ταχύτητα εμπρός, προς εκμετάλλευση της επιτυχίας τους, όπως το ιππικό των ναπολεόντειων χρόνων. Ο ηττημένος αντίπαλος θα καταδιωχθεί κατά πόδας, ώστε να μην βρει τον απαιτούμενο για την ανασυγκρότηση του χρόνο, ως την ζώνη του πυροβολικού και των γραμμών εφοδιασμού του.
Αντίθετα αν ο εχθρός είναι πρόχειρα και όχι σταθερά εγκατεστημένος στο έδαφος, την έφοδο θα ξεκινήσουν τα άρματα, με την υποστήριξη του πυροβολικού και της τακτικής αεροπορίας, η οποία δεν θα προσβάλει μόνο τα εχθρικά τμήματα πρώτης γραμμής, αλλά θα επιχειρήσει και να απομονώσει το πεδίο μάχης, αποκλείοντας την έγκαιρη άφιξη των εχθρικών εφεδρειών.
Τα άρματα μάχης, αμέσως μετά την επίτευξη διάσπασης, δεν θα αναστείλουν την κίνηση τους. Το έργο της εκκαθάρισης τυχόν εχθρικών θυλάκων θα το αναλάβει το μηχανοκίνητο πεζικό που ακολουθεί τις κινήσεις των αρμάτων. Αυτό, σε γενικές γραμμές, είναι το τακτικό δόγμα των γερμανικών τεθωρακισμένων δυνάμεων, η επιτυχής εφαρμογή του οποίου, εξαρτάτο όμως σε μεγάλο βαθμό και από τη δράση της φίλιας αεροπορίας.
Τα καταδιωκτικά της Λουφταβάφφε όφειλαν να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των κινήσεων στις επίγειες δυνάμεις, αποκτώντας, τοπική έστω αεροπορική υπεροχή, υπεράνω του πεδίου της χερσαίας μάχης. Τα μέσα βομβαρδιστικά όφειλαν να απομονώσουν το πεδίο της μάχης, πλήττοντας οποιαδήποτε εχθρική εφεδρική συγκέντρωση.
Τα τακτικά, τέλος, βομβαρδιστικά θα δρούσαν σε στενό σύνδεσμο με τις χερσαίες δυνάμεις, περιορίζοντας τον αναγκαίο χρόνο προπαρασκευής του πυροβολικού και πλήττοντας κάθε εχθρικό σημείο στηρίγματος.
Διαβάστε περισσότερα "Κεραυνοβόλος πόλεμος (Blitzkrieg)"

Τετάρτη 22 Αυγούστου 2018

Μικρασιατική εκστρατεία: Τσαμ Τεπέ… Συντριβή αντεπίθεσης της Τουρκίας διά της λόγχης!


Μετά τη μεγάλη νίκη του Ελληνικού Στρατού στο Εσκί Σεχήρ, το Β’ Σώμα Στρατού (Β’ ΣΣ) διατάχθηκε να προελάσει προς το Σεϊντί Γαζή. Έτσι το Β’ ΣΣ διέταξε, με την σειρά του, τη ΧΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού (ΜΠ) και το Απόσπασμα Πλαστήρα να καταδιώξουν τους Τούρκους.
Πληροφορίες της ΧΙΙΙ ΜΠ ανέφεραν ότι οι Τούρκοι κατείχαν την τοποθεσία του Σεϊντί Γαζή με τρεις μεραρχίες πεζικού (8η, 11η και 57η ΜΠ) και δύο μεραρχίες ιππικού (2η και 14η) ως πλαγιοφυλακή του αριστερού τους πλευρού, έναντι του Αποσπάσματος Πλαστήρα.
Στις 7 Ιουλίου 1921 οι Τούρκοι αποφάσισαν να επιτεθούν πρώτοι κατά των θέσεων της ελληνικής ΧΙΙΙ ΜΠ στην κορυφογραμμή του Τσαμ Τεπέ. Οι Τούρκοι έριξαν τον όγκο της 8ης ΜΠ, ενισχυμένης με ένα σύνταγμα της 57ης και την 11η σε δεύτερο κλιμάκιο.
Απέναντί τους βρισκόταν το ΙΙΙ/3 Τάγμα Πεζικού (3ο τάγμα του 3ου Συντάγματος Πεζικού -ΣΠ). Οι Τούρκοι επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά, στις 04.00 τα ξημερώματα και κατάφεραν να ανατρέψουν, αρχικά, το ΙΙΙ/3 Τάγμα. Σύντομα όμως το τάγμα ανασυγκροτήθηκε και με φανατισμένη αντεπίθεση με τη λόγχη, ανέτρεψε τους Τούρκους και ανακατάλαβε το σύνολο της αρχικής του τοποθεσίας.
Ωστόσο οι Τούρκοι ήταν πολλοί και πίεσαν ασφυκτικά το τάγμα, το οποίο υπέστη πολύ σοβαρές απώλειες, με όλους σχεδόν τους αξιωματικούς του να τίθενται εκτός μάχης. Η άφιξη ενός εφεδρικού ελληνικού λόχου σταθεροποίησε, για λίγο, την κατάσταση, αλλά οι Τούρκοι επέμειναν και σχεδόν διέσπασαν τις γραμμές του τάγματος. Με την επέμβαση ενός ακόμα λόχου του ΙΙ/3 Τάγματος, τελικά, η τουρκική επίθεση αποκρούστηκε, μετά από άγρια συμπλοκή, σώμα με σώμα, με τις ξιφολόγχες, τα κοντάκια, τις πέτρες, τις γροθιές.
Οι Τούρκοι επιτέθηκαν και στον τομέα του Ι/3 Τάγματος, αλλά αποκρούστηκαν. Η πίεση όμως που άσκησαν οι Τούρκοι ήταν ασφυκτική. Ο διοικητής της ΧΙΙΙ ΜΠ, συνταγματάρχης Κίμων Διγενής, διέταξε τότε την επέμβαση και του 2ου ΣΠ, που είχε υπό τη διοίκησή του.
Το Ι/2 Τάγμα τέθηκε υπό τη διοίκηση του 3ου ΣΠ, το οποίο διοικούσε ο αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Αβράμπος. Το τάγμα αυτό διατάχθηκε να ενισχύσει τη γραμμή άμυνας του 3ου ΣΠ. Παράλληλα τα άλλα δύο τάγματα του 2ου ΣΠ, υπό τον συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Ζωρογιαννίδη, διατάχθηκαν εκτελέσουν ελιγμό, ώστε να πλαγιοκοπήσουν το τουρκικό αριστερό, πλευρό.
Στο μεταξύ ο διοικητής της ΧΙΙΙ διέταξε το Ι/3 και το Ι/2 Τάγμα να επιτεθούν συγκεντρωτικά κατά των τουρκικών τμημάτων που πίεζαν το μέτωπο του 3ου ΣΠ. Τα δύο τάγματα τάχθηκαν υπό τη διοίκηση του διοικητή του Ι/3, ταγματάρχη Συμεών Βλάχου. Τα δύο ελληνικά τάγματα, με τη σάλπιγγα να σημαίνει το «προχωρείτε – προχωρείτε», εφόρμησαν με την λόγχη, με την ιαχή «Αέρα» και σάρωσαν τους απέναντί τους Τούρκους. Τα δύο ελληνικά τάγματα προέλασαν 2χλμ. ανατρέποντας κάθε τουρκικό τμήμα που βρέθηκε απέναντι τους.
Την ίδια ώρα οι Τούρκοι, φοβούμενοι μην κυκλωθούν από τα δύο τάγματα του 2ου ΣΠ υποχώρησαν εσπευσμένα. Η μάχη του Τσαμ Τεπέ είχε κερδηθεί. Ο δρόμος προς το Σεϊντί Γαζή ήταν ανοιχτός. Οι απώλειες ήταν βαριές, εκατέρωθεν. Οι ελληνικές δυνάμεις είχαν 520 άνδρες εκτός μάχης – νεκροί και τραυματίες. Οι απώλειες των Τούρκων ήταν πολύ βαρύτερες. Μόνοι οι καταμετρημένοι νεκροί Τούρκοι ξεπέρασαν τους 560.
Πηγή: https://www.defence-point.gr
Διαβάστε περισσότερα "Μικρασιατική εκστρατεία: Τσαμ Τεπέ… Συντριβή αντεπίθεσης της Τουρκίας διά της λόγχης!"

Τετάρτη 4 Ιουλίου 2018

VERA NG: Ένα ενδιαφέρον σύστημα ραντάρ, πιθανό μέρος της λύσης για τα F-35A



Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για Ελλάδα και πιο ειδικά για την Πολεμική Αεροπορία, η οποία προσπαθεί να λύσει το μεγάλο γρίφο που λέγεται έγκαιρος εντοπισμός των F-35A, αποκτά η είδηση για την δοκιμή σε ΝΑΤΟική άσκηση ενός νέου τσέχικου παθητικού συστήματος εντοπισμού αεροσκαφών.
Πιο αναλυτικά, μία νέα έκδοση του γνωστού, ώριμου τεχνολογικά και με σημαντικές εξαγωγικές παραγγελίες παθητικό αυτοκινούμενο σύστημα εντοπισμού VERA της τσεχικής εταιρείας ERA a.s δοκιμάστηκε στην άσκηση Baltic CESMO Trial 2018 (BCT18) στο κέντρο εκπαίδευσης PUTLOS στην βόρεια Γερμανία.
Το σύστημα VERA-NG αποτελεί την νεώτερη έκδοση του συστήματος VERA του οποίου η ανάπτυξη ολοκληρώθηκε το 2017 από την εταιρεία ERA a.s σε συνεργασία με την γερμανική εταιρεία SMAG η οποία συνέβαλε στην βελτίωση της κεραίας του συστήματος.
Το σύστημα VERA-NG μπορεί να εντοπίσει παθητικά από μεγάλη απόσταση την τοποθεσία ενός στόχου καθώς και να αναγνωρίσει και να παρακολουθεί εναέριους, ναυτικούς και χερσαίους στόχους. Η αρχή λειτουργίας του συστήματος VERA-NG είναι απλή και βασίζεται στον τριγωνισμό των ηλεκτρονικών εκπομπών των στόχων είτε αυτοί είναι στον αέρα, στην ξηρά ή την θάλασσα.
Το σύστημα αποτελείται από μια κεντρική μονάδα, η οποία περιλαμβάνει την μονάδα επεξεργασίας των εκπομπών και τον δέκτη ESM, καθώς και δύο με τρείς ακόμη δέκτες. Οι δέκτες μεταδίδουν στην κεντρική μονάδα με ραδιοζεύξη τις εκπομπές, η οποία υπολογίζει την διαφορά χρόνου άφιξης (TDOA Time Difference of Arrival) των σημάτων από τους τρείς δέκτες.
Μετά από την σύνθεση των πληροφοριών που προκύπτουν το σύστημα VERA-NG μπορεί να εντοπίσει την απόσταση, τη θέση και το ύψος στο οποίο βρίσκεται ο στόχος. Οι δέκτες και η κεντρική μονάδα μπορούν να αναπτυχτούν σε απόσταση 15-40 χλμ μεταξύ τους, αυξάνοντας την επιβιωσιμότητα του συστήματος και την απόδοση του στον τομέα της ακρίβειας.
Το σύστημα μπορεί να εντοπίσει και να παρακολουθήσει μέχρι και 200 στόχους σε απόσταση 450 χλμ. Μπορεί να αξιοποιήσει τη λειτουργία αναμεταδοτών συστημάτων ραντάρ επιτήρησης, συστημάτων IFF, μετεωρολογικά ραντάρ, συστημάτων TACAN, αερομεταφερόμενων ραντάρ, αναμεταδότες μέτρησης απόστασης, ψηφιακά σήματα επικοινωνιών, ψηφιακά σήματα παρεμβολών.
Σύμφωνα με τους κατασκευαστές του συστήματος το VERA-NG μπορεί να εντοπίσει ακόμη και «αόρατα αεροσκάφη»… Στόχος της άσκησης στην οποία συμμετείχε το τσέχικο σύστημα ήταν η δοκιμή νέων διαδικασιών στον ηλεκτρονικό πόλεμο ανταλλαγή και συγχώνευση πληροφοριών καθώς και η αξιολόγηση του σύμφωνα με τα πρωτόκολλα AEDP13 and STANAG 4658 CESMO.
Οι πληροφορίες από το τσέχικο σύστημα διανεμήθηκαν στις μονάδες του ΝΑΤΟ που συμμετείχαν στην άσκηση συμβάλλοντας στην διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης τακτικής κατάστασης.
Το VERA-NG είναι ένα παθητικό σύστημα εντοπισμού 4ης γενιάς που ενσωματώνει την τεχνολογία και την εμπειρία των μηχανικών της παλαιάς τσεχοσλοβακικής εταιρείας TESLA Pardubice. Το σύστημα έχει πουληθεί σε έξι χώρες εκτός της Τσεχίας και πιο συγκεκριμένα στις ΗΠΑ, Βιετνάμ, Εσθονία, Πακιστάν, Μαλαισία και Ινδονησία.
Το VERA-NG είναι ένα σύστημα που θα άξιζε τον κόπο να δοκιμαστεί από την Πολεμική Αεροπορία ως μία πιθανή εναλλακτική διαφορετικής προσέγγισης λύση για την αναβάθμιση του ελληνικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, ενόψει της μελλοντικής άφιξης των τουρκικών F-35A το 2020.
Όπως έχουν πράξει και άλλες χώρες όπως η Σουηδία από την δοκιμή στην οποία προέρχεται και η φωτογραφία, η Πολεμική Αεροπορία θα μπορούσε να δοκιμάσει υπο ρεαλιστικές συνθήκες στο Αιγαίο αν το σύστημα VERA-NG μπορεί να εντοπίσει τις εκπομπές του συστήματος Link-16 που πιθανόν θα φέρουν τα τουρκικά μαχητικά και θα χρησιμοποιούν όταν πραγματοποιείται η κατανομή των στόχων.
Θα μπορούσε μάλιστα κανείς να προσθέσει, ότι μια τέτοια προμήθεια θα μπορούσε δυνητικά να ωφελήσει και το ΝΑΤΟ, καθώς θα διέθετε μέσω ασκήσεων άκρως αξιόλογα στοιχεία για τις ενδεχόμενες αδυναμίες των F-35, συμπεράσματα πολλαπλώς αξιοποιήσιμα. Η προμήθειά του από τις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο τυχαία δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί.


Με τα στοιχεία που δίδονται, τρία ραντάρ θα μπορούσαν να καλύψουν και το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αναβαθμίζοντας δραματικά τις ελληνικές επιχειρησιακές δυνατότητες. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να καταστεί σαφές, ότι εμείς απλώς καταγράφουμε τεχνολογικές εξελίξεις με βάση ένα συγκεκριμένο επιχειρησιακό πρόβλημα που φαίνεται στον ορίζοντα για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Άλλοι είναι υπεύθυνοι να αξιολογούν και στη βάση – υποτίθεται πάντα – ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, να λαμβάνουν τις αποφάσεις.
Διαβάστε περισσότερα "VERA NG: Ένα ενδιαφέρον σύστημα ραντάρ, πιθανό μέρος της λύσης για τα F-35A"

Σάββατο 26 Μαΐου 2018

Το τυφέκιο G3 και προτάσεις εκσυγχρονισμού του. Ένα καλό όπλο που μπορεί να γίνει πολύ καλύτερο.

 Το τυφέκιο ΗΚ G3 (HK Automatisches Gewehr 3=Αυτόματο Τυφέκιο 3) των 7,62Χ51 mm είναι ένα σύγχρονο αυτόµατο τυφέκιο μάχης, που συνδυάζει την ακρίβεια τυφεκίου ελεύθερου σκοπευτή µε την ισχύ πυρός ενός πολυβόλου όπλου. Αναπτύχθηκε την δεκαετία του 1950 από τη δυτικογερμανική εταιρία οπλικών συστημάτων Heckler und Koch GmbH (H&K) σε συνεργασία με την ισπανική κρατική εταιρία σχεδιασμού και ανάπτυξης CETME (Centro de Estudios Técnicos de Materiales Especiales). Οι χώρες που χρησιμοποιούν το G3 ξεπερνούν τις 50.
G3-17
Το 1977 το Ελληνικό Δημόσιο υπέγραψε σύμβαση με τη H&K για την κατασκευή, από την Ελληνική Βιομηχανία Όπλων (ΕΒΟ), των τυφεκίων G3A3 και G3A4. Οι μονάδες του Ελληνικού Στρατού άρχισαν να εξοπλίζονται με αυτά από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Αρχικά χορηγήθηκαν στην πλειονότητα των μονάδων, με εξαίρεση αυτές των Ειδικών Δυνάμεων και του Δ’ΣΣ, οι οποίες συνέχισαν να χρησιμοποιούν τυφέκια FN, καθώς και κάποιες μονάδες των Σωμάτων Ασφαλείας και του Εσωτερικού, οι οποίες έφεραν αμερικανικό οπλισμό. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 αντικαταστάθηκε και ο οπλισμός του Δ’ΣΣ από τυφέκια G3.
IMG_9901
Το τυφέκιο G3 είναι σχεδιασμένο να εκτελεί αυτόµατη και ηµιαυτόµατη βολή από οποιαδήποτε θέση βάλλοντος (πρηνηδόν, γονηπετούς, ορθίου, καθημένου, οκλαδόν, σε βάδισμα, αντιαεροπορική). Είναι αερόψυκτο και λειτουργεί µε την παλινδρόµηση των κινητών µερών µε τη βοήθεια αερίων και επανατατικού ελατηρίου. Τροφοδοτείται µε γεµιστήρα 20 φυσιγγίων. Κατατάσσεται στην κατηγορία των όπλων που λειτουργούν µε σφήνωση, δηλαδή κατά την κίνηση προς τα εµπρός των κινητών µερών του όπλου, πρέπει πρώτα να γίνει η σφήνωση του κλείστρου για να ακολουθήσει η πυροδότηση του φυσιγγίου. Με χρήση ειδικού προωθητικού φυσιγγίου, µπορεί να χρησιµοποιηθεί για εκτόξευση οπλοβοµβίδας µε µεγάλη ταχυβολία. Στο τυφέκιο µπορεί να τοποθετηθεί συσκευή άσφαιρης βολής, ξιφολόγχη, διόπτρα ελεύθερου σκοπευτή και διόπτρα νυκτερινής σκόπευσης παθητικού τύπου χωρίς να τροποποιηθεί.


Υπάρχουν οι τύποι:
  • Τυφέκιο µε πλαστικό χειροφυλακτήρα και κοντάκιο, µε ή χωρίς δίποδα (G3Α3).
  • Τυφέκιο µε πτυσσόµενο κοντάκιο µε ή χωρίς δίποδα (G3Α4).
  • Τυφέκιο µε σκοπευτική διόπτρα (G3Α3ΖF), το οποίο χρησιμοποιείται σε αποστάσεις 600m για κάθε είδους στόχου ευπρόσβλητου από πυρομαχικά 7,62 χιλ. ΔΕΝ είναι τυφέκιο ελεύθερου σκοπευτή.
G3-00
Αριθµητικά δεδοµένα
∆ιαµέτρηµα κάνης7,62 Χ 51 mm
Ολικό µήκος τυφεκίου1,025 m
Ολικό µήκος κάνης450 mm
Αριθµός αυλακώσεων κάνης4
Αριθµός ραβδώσεων θαλάµης12
Βάρος τυφεκίου µε πλαστικό κοντάκιο χωρίς γεµιστήρα4,250 kgr
Βάρος τυφεκίου µε µεταλλικό κοντάκιο χωρίς γεµιστήρα4,610 kgr
Ταχυβολία θεωρητική500-600 φυσ/s
Ταχυβολία πρακτική120 φυσ/s
Αρχική ταχύτητα βολίδας780-800 m/s
Κλισιοσκόπιο βαθµονοµηµένο100-200-300-400m
Μέγιστο βεληνεκές3700 m
∆ραστικό βεληνεκές400 m
Βάρος πλήρους γεµιστήρα από αλουµίνιο600 gr
Βάρος πλήρους γεµιστήρα από χάλυβα740 gr
Βάρος φυσιγγίου24 gr
Κύρια μέρη τυφεκίου
  •  Κορμός, κάνη, μοχλός οπλίσεως και όργανα σκοπεύσεως. Όλα τα κύρια μέρη του τυφεκίου περιέχονται ή προσαρμόζονται στο συγκρότημα του κορμού. Στο στόμιο της κάννης βιδώνεται ο φλογοκρύπτης, που χρησιμεύει και σαν εκτοξευτής οπλοβομβίδων ή η συσκευή άσφαιρης βολής.
G3-000
Ο μοχλός οπλίσεως είναι τοποθετημένος πάνω από την κάννη και χρησιμοποιείται για την όπλιση του τυφεκίου και την αγκίστρωση του κλείστρου στην οπίσθια θέση. Στο κάτω και εµπρός τµήµα του κορµού υπάρχει υποδοχή για τον γεµιστήρα, ενώ στη δεξιά πλευρά του κορµού υπάρχει η οπή απόρριψης καλύκων. Στα σκοπευτικά όργανα περιλαµβάνονται το σταθερό στόχαστρο και το κλισιοσκόπιο που µπορεί να µετακινείται κατά πλάτος
G3-23
για τη διόρθωση της σκόπευσης, ενώ το τύµπανό του µπορεί να περιστρέφεται. Το τύµπανο του κλισιοσκοπίου έχει µια εγκοπή σε σχήµα «V» και τρία οφθαλµίδια αριθµηµένα από 2 µέχρι 4. Από τη θέση σε σχήµα «V» γίνεται ελεύθερη σκόπευση, ενώ από τις θέσεις 2, 3, 4 που αντιστοιχούν στις αποστάσεις 200, 300, 400 µ. γίνεται σκόπευση από το οφθαλµίδιο.

  • Μηχανισμός κλείστρου. Βρίσκεται µέσα στον κορµό του τυφεκίου. Με αυτόν επιτυγχάνεται η τροφοδοσία του όπλου, η πυροδότηση του φυσιγγίου (επικρουστήρας), η εξαγωγή του κάλυκα (εξολκέας), η απόρριψη του κάλυκα (εξωστήρας) και η όπλιση της σφύρας.
  • Χειρολαβή και μηχανισμός σκανδάλης. 
    G3-08
    Σε αυτόν βρίσκεται ο μοχλός πυρός και ασφάλειας που έχει τις επιλογές:
    • «Α» ή «0» : ασφάλεια (λευκό χρώμα).
    • «ΒΒ» ή «1» : βολή κατά βολή (κόκκινο χρώμα).
    • «ΒΡ» ή «20» : βολή κατά ριπές (κόκκινο χρώμα).
  • Κοντάκιο με χαλινωτήριο και επανατατικό ελατήριο.
  • Χειροφυλαχτήρας. Καλύπτει την κάτω επιφάνεια της κάνης. Στο εµπρός µέρος φέρει µεταλλική υποδοχή σε σχήµα τόξου στην οποία τοποθετείται ο δίποδας του όπλου.
    G3-11
  • Γεμιστήρας. Υπάρχουν δύο είδη γεµιστήρων, από αλουµίνιο και από χάλυβα, των οποίων η περιεκτικότητά είναι 20 φυσίγγια.
Λύση – Αρµολόγηση
Η λύση και αρµολόγηση του τυφεκίου διακρίνεται σε αυτήν που πραγματοποιεί ο χειριστής και σε αυτήν που πραγματοποιεί ο οπλουργός. Για πιο εύκολη αρµολόγηση, πρέπει κατά τη λύση όλα τα µέρη που λύνονται να τοποθετούνται σε καθαρή επιφάνεια και µε τη σειρά που αφαιρούνται. Για τη λύση του όπλου δεν χρειάζεται κανένα εργαλείο και δεν πρέπει να εξασκείται καθόλου βία από το χειριστή.
Πριν αρχίσει τη λύση, ο χειριστής προβαίνει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ στη λήψη μέτρων ασφαλείας, όπως παρακάτω:
  • Τοποθετεί τον μοχλό πυρός και ασφάλειας στη θέση ασφάλειας «S».
  • Σκοπεύει το όπλο προς τα πάνω.
  • Αφαιρεί το γεμιστήρα.
  • Βεβαιώνεται ότι η θαλάμη του όπλου είναι άδεια (είτε δια δακτύλου, είτε οπτικώς και πυροδοτώντας στη συνέχεια στον αέρα ).
Η σειρά αφαίρεσης των μερών του όπλου είναι:
  • Αορτήρας.
  • Γεμιστήρας.
  • Κοντάκι.
  • Χειρολαβή και μηχανισμός σκανδάλης.
  • Μηχανισμός κλείστρου.
  • Φλογοκρύπτης.
  • Χειροφυλακτήρας και δίποδας.
G3-12Η αρμολόγηση, που ακολουθεί αντίθετη σειρά ενεργειών, θα ολοκληρωθεί με την πυροδότηση στον αέρα, προς επιβεβαίωση της ορθής εκτέλεσης της διαδικασίας (ότι δηλαδή το όπλο πράγματι βάλλει και δεν έχει πρόβλημα).


Λειτουργία τυφεκίου
Ο σχεδιασμός του είναι σύνηθες για αυτόματα τυφέκια μάχης. Λειτουργεί με βάση τη δύναμη των αερίων και του επανατατικού ελατηρίου. Όπως φαίνεται στο παρακάτω σχέδιο.
g3_05

Μετά την εκπυρσοκρότηση της σφαίρας, λίγο πριν την έξοδο της από την κάννη τα προωθητικά αέρια (κόκκινο χρώμα) μεταφέρονται μέσω ενός σωλήνα παράλληλου με την κάνη στο έμβολο του κλείστρου (κίτρινο χρώμα) αναγκάζοντας το να οπισθοδρομήσει. Από αυτό δημιουργείται φόρτιση στο επανατατικό ελατήριο (μπλέ χρώμα) που το αναγκάζει να επαναφέρει στη θέση του το κλείστρο που με τη σειρά του σπρώχνει την επόμενη σφαίρα από το γεμιστήρα στη θαλάμη του όπλου (πράσινο χρώμα). Επίσης, κατά την οπισθοδρόμιση και επαναφορά του, το κλείστρο οπλίζει τη σκανδάλη σπρώχνοντας τη σφυρά της σκανδάλης προς τα πίσω.

Σκόπευση
G3-24
Σκόπευση είναι η προέκταση της σκοπευτικής γραμμής στο κέντρο του στόχου.


Σκοπευτική γραμμή είναι η νοητή γραμμή, η οποία αρχίζει από το μάτι του σκοπευτή, διέρχεται από το κέντρο του οφλαλμιδίου και καταλήγει στο άνω άκρο του στοχάστρου.
Σε γενικές γραμμές ο τρόπος σκόπευσης του τυφεκίου G3 είναι παρόμοιος με τον τρόπο σκόπευσης όλων σχεδόν των όπλων αυτού του είδους. Θεωρείται πολύ ακριβής και εύκολη, αλλά περισσότερο για όσους εξοικειώνονται και εξασκούνται συχνά.
G3-21G3-22
Εμπλοκή – Άμεση ενέργεια
Εμπλοκή είναι η παύση της βολής ή η συνέχιση της βολής χωρίς ενέργεια του χρήστη (Αδυναμία εισαγωγής φυσιγγίων στη θαλάμη – αδυναμία εξαγωγής, απόρριψης κάλυκα – αφλογιστία – ατελές κλείσιμο του κλείστρου – αρρυθμία βολής).
Άμεση ενέργεια είναι το σύνολο των ενεργειών στις οποίες προβαίνει ο χρήστης για να διορθώσει (θεραπεύσει) την εμπλοκή χωρίς να τον ενδιαφέρει η αιτία της:
  • Ελάχιστη αναμονή (με το όπλο στραμμένο προς τον στόχο) για περίπτωση βραδυφλογίας.
  • Αφαιρείται ο γεμιστήρας.
  • Έλκεται ο μοχλός όπλισης προς τα πίσω, ώστε να απορριφθεί το φυσίγγιο.
  • Επανατοποθετείται ο γεμιστήρας.
  • Αφήνεται ο μοχλός όπλισης να κινηθεί προς τα εμπρός ώστε να εισαχθεί νέο φυσίγγιο στη θαλάμη.
  • Σκόπευση – πυροδότηση


G3-07


G3-03


G3-09





G3-14


G3-13
2011-09-12
Ο εκσυγχρονισμός του G3. Πως μπορεί να είναι το G3 του Ελληνικού στρατού του 2021?
  • Εταιρεία B&T- Brugger & Thomet, Ελβετία
Εταιρεία B&T- Brugger & Thomet, Ελβετία
Χειροφυλακτήρας, από κράμα αλουμινίου μεγάλης αντοχής
Βάρος 400γρ. Τιμή 287 ευρώ.
Βάση ράγας για τοποθέτηση σκοπευτικού (εδώ τοποθετημένο σε ΜΡ-5) , δεν καλύπτει τα σιδερένια σκοπευτικά αν αφαιρεθεί το όποιο σκοπευτικό βοήθημα. Βάρος 144γρ. Τιμή 95 ευρώ.
Βάση ράγας για τοποθέτηση σκοπευτικού με δυνατότητα παράλληλης χρήσης και των σιδερένιων σκοπευτικών αν και το πεδίο όρασης είναι σχετικά περιορισμένο. Βάρος 164 γρ. Τιμή 95 ευρώ.
Τυφέκια AG-3 του Νορβηγικού Στρατού με χειροφυλακτήρες, βάσεις σκοπευτικών Β&Τ και σκοπευτικά ερυθρής κουκίδας της Aimpoint
  • Εταιρεία PTR Industries , ΗΠΑ
Χειροφυλακτήρας PTR , από κράμα αλουμινίου. Βάρος 304 γρ. Τιμή 135 ευρώ.
Πτυσσόμενο κοντάκιο AR 6 θέσεων (μόνο ο σωλήνας -commercial και ο αντάπτορας για προσαρμογή σε G3). Τιμή 113 ευρώ.
Τυφέκιο PTR TXR για την πολιτική αγορά των ΗΠΑ με ενσωματωμένη άνω ράγα για τοποθέτηση σκοπευτικού, χειροφυλακτήρα και πτυσσόμενο κοντάκιο AR.
  • Εταιρεία CAA TACTICAL, Ισραήλ
Χειροφυλακτήρας G3X3. Βάρος 504γρ (μαζί με τις ράγες στις ώρες 3,6,9 που είναι προσθαφαιρούμενες). Τιμή 234 ευρώ.
Πτυσσόμενο κοντάκιο AR 6 θέσεων G3TUBE (μόνο ο σωλήνας -military και ο αντάπτορας για προσαρμογή σε G3). Βάρος 305γρ. Τιμή 110 ευρώ.
Ράγα για τοποθέτηση σκοπευτικού TR-5. Βάρος 50γρ. Τιμή 110 ευρώ.
Για τα κοντάκια που παρουσίασα πιο πάνω αναφέρθηκα μόνο στο συγκρότημα αντάπτορα και σωλήνα όχι στο καθεαυτό κοντάκιο που μπορεί να τοποθετηθεί οποιουδήποτε τύπου και εταιρίας (ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι σωλήνες για κοντάκια AR χωρίζονται στους εμπορικούς-commercial και στους στρατιωτικούς-military , αν και δεν έχουν διαφορές μεταξύ τους σε θέμα αντοχής έχουν διαφορές στο ότι δέχονται αντίστοιχα κοντάκια commercial ή military , γι’αυτό θέλει προσοχή στην επιλογή που θα κάνει κάποιος)
Σαν παράδειγμα κοντακίου θα αναφέρω ένα κοντάκιο της CAA TACTICAL:
Κοντάκιο SBS. Βάρος 310γρ. Τιμή 59 ευρώ.
Επίσης όπως και στα κοντάκια έτσι και στις κάθετες χειρολαβές μπορεί να τοποθετηθεί οποιαδήποτε μεγέθους και τύπου , σαν παράδειγμα μία χειρολαβή της CAA TACTICAL
Κάθετη χειρολαβή MVG. Βάρος 100γρ. Τιμή 32 ευρώ.
Έτσι αν πάρουμε ως ένα ολοκληρωμένο πακέτο π.χ. της CAA που περιλαμβάνει χειροφυλακτήρα, ολοκληρωμένο συγκρότημα κοντακίου, κάθετη χειρολαβή και άνω βάση σκοπευτικού θα δούμε ότι προσθέτουμε στο τυφέκιο βάρος της τάξης των 1270 γρ,, αν αφαιρέσουμε το βάρος του κοντακίου (500γρ) και του χειροφυλακτήρα (320 γρ.) που αντικαταστήσαμε έχουμε καθαρή αύξηση 420 γρ. (όπως προανέφερα οι ράγες στον χειροφυλακτήρα είναι προσφαφαιρούμενες, έτσι δεν είναι απαραίτητο να τις έχει κάποιος επάνω παρά μόνο αυτές που του χρειάζονται αφαιρώντας έτσι πρόσθετο βάρος) και κόστος 545 ευρώ. Βέβαια βάρος και κόστος μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί ανάλογα με το τι θα επιλέξουμε.
Στην συνέχεια θα δούμε πως γίνονται οι αντικαταστάσεις και οι τοποθετήσεις των απαρτίων
Στους χειροφυλακτήρες η τοποθέτηση γίνεται ακριβώς όπως και στον κλασσικό χειροφυλακτήρα του G3, σε κάποιες περιπτώσεις η περόνη σύνδεσης έχει αντικατασταθεί με βίδα που απαιτεί την χρήση ενός κλειδιού άλλεν (Allen). Το ίδιο απαιτείται και για τις βάσεις σκοπευτικών που παρουσιάζονται στις ανωτέρω περιπτώσεις . Οι κάθετες χειρολαβες είναι απλή υπόθεση , τοποθετούμε και σφίγγουμε σύμφωνα με τις οδηγίες. Το μόνο απάρτιο που απαιτεί κάποιο χρόνο προσπάθεια και προσοχή είναι το συγκρότημα κοντακίου για το οποίο θα εξηγήσω παρακάτω:
Έτσι για να αφαιρέσουμε το κοντάκιο βγάζουμε τις 2 περόνες σύνδεσης όπως κάνουμε στην λύση του όπλου αφαιρούμε το πέδιλο του κοντακίου (ΠΡΟΣΟΧΗ: Το πέδιλο είναι αρκετά σφιχτό και ενδεχομένως δεν θα μπορέσει να το κάνει κάποιος με το χέρι, το καλύτερο είναι να το τοποθετήσουμε σε μια μέγγενη με ένα πανί για να μην τραυματιστεί ή με μία τανάλια επίσης με ένα προστατευτικό , στερεωμένο κουνάμε δεξιά αριστερά ελαφρώς και ταυτόχρονα προς τα έξω με κλίση) αφαιρούμε την μεγάλη βίδα που πιάνει στο χαλινωτήριο και βρίσκεται εντός του κοντακίου από την άλλη πλευρά αφαιρούμε τις 2 βίδες που συγκρατούν το χαληνωτήριο, τραβάμε έξω το κοντάκιο.
Το κοντάκιο συνδέεται με 2 βίδες άνω και κάτω του συγκροτήματος χαλινωτηρίου και με μία μεγάλη βίδα εντός του κοντακίου που βιδώνει στο χαλινωτήριο.
Για την τοποθέτηση του νέου:
  1. Τοποθετούμε τον αντάπτορα με τον σωλήνα
  2. Βιδώνουμε τις 2 βίδες μαζί με το χαληνωτήριο
  3. Τοποθετούμε τις 2 περόνες σύνδεσης και δένουμε το τυφέκιο
  4. Τοποθετούμε το κοντάκιο
Πολύ λίγα λόγια και σε γενικές γραμμές για σκοπευτικά ερυθρής κουκίδας μιας που το θέμα είναι αρκετά μεγάλο για αυτό το άρθρο. Βασικά πρέπει να προσέξει μερικές «λεπτομέρειες» όποιος θελήσει να αγοράσει ένα τέτοιου είδους σκοπευτικό.
  • Καλή επαφή με την βάση που θα έχει στο τυφέκιο..
  • Να είναι σχεδιασμένο για τοποθέτηση σε τυφέκια 7.62Χ51 ώστε να αντέχει κατά τις βολές
  • Να κρατάει τον μηδενισμό του και κατά τις βολές και αν αφαιρεθεί και επανατοποθετηθεί.
  • Να είναι καλής ποιότητας και αντοχής για στρατιωτική χρήση.
  • Η κουκκίδα να μην είναι μεγάλη αφού προορίζεται για βολή μέχρι 300μ (μια κουκκίδα 2 ΜΟΑ είναι αρκετά καλή).
Βέβαια κατά κύριο λόγο επιλέγονται σκοπευτικά εταιριών όπως η Aimpoint Eotech που είναι εξαιρετικές και δοκιμασμένες όμως πανάκριβες. Προσωπική μου και μόνο επιλογή είναι το σκοπευτικό ερυθρής κουκκίδας Lucid HD7 , πολύ καλή σε αυτό που πρέπει να κάνει και σε πολύ καλή τιμή (160-230 ευρώ ανάλογα από που θα το αγοράσει κάποιος και βάρος 370γρ)
Αυτό απλώς σαν αναφορά ότι μπορεί κάποιος να βρει κάτι φθηνότερο αλλά που θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του.
Για να κλείσω το άρθρο, βλέπουμε ότι ένας εκσυγχρονισμός του τυφεκίου G3 είναι εφικτός, δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε κάτι ή να πρέπει να χαλάσουμε πολλή σκέψη, οι λύσεις υπάρχουν, αυτό που απαιτείται είναι να γίνουν δοκιμές και όποιες αλλαγές απαιτηθούν. Το κόστος επίσης δεν είναι μεγάλο αν αναλογιστούμε ότι οι αναφερόμενες πιο πάνω είναι τιμές λιανικής όχι τιμές σε ένα συμβόλαιο δεκάδων χιλιάδων τεμαχίων. Επίσης είναι εφικτό ακόμα και με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες αν καταμεριστεί σε βάθος χρόνου. Τo κόστος τέτοιου προγράμματος θα ήταν κλάσμα ενός ανάλογου νέου τυφεκίου, το μειονέκτημα είναι το πρόσθετο βάρος που με την προσθήκη ενός σκοπευτικού όπως αυτό που ανέφερα μπορεί να φτάσει κάτι λιγότερο του ενός κιλού.
Οι αλλαγές αυτές δεν είναι για καλλωπισμό, είναι βασικές για να καταστεί το G3 πιο εργονομικό και πιο φιλικό στην χρήση, πάνω σε αυτό θα φέρω το παράδειγμα του Νορβηγικού Στρατού που εκσυγχρόνισε τα τυφέκια του αν και είχε ήδη πρόγραμμα αντικατάστασης του, η χρήση του σε πραγματικές συνθήκες στο Αφγανιστάν τους έδειξαν ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης. Επίσης με δεδομένο ότι δεν πρόκειται να αποκτηθεί νέο τυφέκιο όπως και με δεδομένο ότι ο Τουρκικός Στρατός επίσης επέλεξε να διατηρήσει το ίδιο διαμέτρημα πρέπει κάποια στιγμή τα Επιτελεία να το σκεφτούν σοβαρά.
Μερικά παραδείγματα:
  • Ελληνικός Στρατός (όχι υπηρεσιακή χορήγηση):
  • Γερμανικός Στρατός:
  • Νορβηγικά AG-3:
  • Τυφέκιο PTR91


Διαβάστε περισσότερα "Το τυφέκιο G3 και προτάσεις εκσυγχρονισμού του. Ένα καλό όπλο που μπορεί να γίνει πολύ καλύτερο."