Άρμα μάχης Τiger. Panzerkampfwagen VI Tiger I

Του Γιώργου Χ

Το Panzerkampfwagen VI Tiger I (σε μεταφραση: τεθωρακισμένο όχημα μάχης VI «Τίγρης») ήταν βαρύ γερμανικό άρμα μάχης που χρησιμοποιήθηκε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν ίσως το ισχυρότερο από τα άρματα μάχης της εποχής του(με εξαίρεση το Tiger II/King Tiger που ήταν ακόμα ισχυρότερο), βάρους 55 τόνων και οπλισμένο με πυροβόλο των 88mm.

Σχεδόν από το 1939 οι Γερμανοί σχεδίαζαν στο εξοπλιστικό τους πρόγραμμα  για ένα άρμα μάχης που θα αντικαθιστούσε το Panzerkampfwagen IV. Το 1941 παραγγέλθηκε στην εταρεία Χένσελ ένα άρμα βάρους 36 τόνων, το οποίο ονομάστηκε προσωρινά ως VK3601. Κατασκευάστηκε ένα πρωτότυπο, αλλά ο σχεδιασμός του σταμάτησε μετά την ταυτόχρονη παραγγελία στις Χένσελ και Πόρσε για ένα άρμα 45 τόνων (VK4501) οπλισμένο με το  γνωστό και ισχυρότατο πυροβόλο Flak 18 των 88mm. 

Το πρωτότυπο έπρεπε να είναι έτοιμο το επόμενο έτος, στα γενέθλια του Χίτλερ (20 Απριλίου 1942). Την ημέρα των γενεθλίων του Χίτλερ παρουσιάστηκαν δύο πρωτότυπα, ένα της εταιρείας Χένσελ [VK4501(H)] και ένα της εταιρείας Πόρσε [VK4501(P)]. Επιλέχθηκε το μοντέλο της Χένσελ[VK4501(H)] παρόλο που απείχε πολύ από την αρχική απαίτηση βάρους 45 τόνων. Τον Αύγουστο του 1942 ξεκίνησε η παραγωγή του με την ονομασία  Panzerkampfwagen VI Tiger Ausf E (SdKfz 181).

To Tiger ήταν άρμα σύγχρονο, βαριά οπλισμένο με το ισχυρό πολλαπλού ρόλου(αντιαεροπορικό - αντιαρματικό) πυροβόλο των 88mm επάνω σε ισχυρό πύργο της εταιρείας Krupp και πολύ καλή θωράκιση που σε πολλά σημεία περνούσε τα 50mm ενώ στο ασπίδιο του πυροβόλου έφτανε τα 110mm.Ήταν ένα πραγματικό τέρας.Ειδικά στο μετωπικό τόξο ήταν άτρωτο.

 Η θωράκιση του δεν ήταν μεν επικλινής(που θα έδινε ακόμα μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στα εχθρικα πυρά) αλλά κάθετη και ισχυρότατη. Απέναντι στα περισσότερα συμμαχικά άρματα(όπως πχ το γνωστό Σέρμαν) ήταν τόσο ισχυρό ώστε υπήρχαν και περιπτώσεις εξοστρακισμών(!!!) εχθρικών βλημάτων των 76mm Μπορούσε να περάσει υδάτινο εμπόδιο 1,2 μέτρου, να υπερπηδήσει κάθετο εμπόδιο ύψους 0,79 μέτρου και τάφρο 1,8 μέτρων.

Το σύστημα μετάδοσης κίνησης του Tiger ήταν ημιαυτόματο συμπεριλαμβάνοντας το πρωτοποριακό υδραυλικό κιβώτιο ταχυτήτων OLVAR. Η ανάρτηση του άρματος αποτελούνταν από οκτώ τροχούς σε κάθε πλευρά σε δύο επικαλυπτόμενες σειρές. Αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό ήταν κάτι που δημιουργούσε σημαντικό πρόβλημα και αποδείχθηκε αδυναμία του άρματος. Λάσπη και πέτρες μαζευόταν ανάμεσα στους τροχούς ακινητοποιώντας το άρμα όταν η λάσπη πάγωνε εξαιτίας του τρομερού κρύου του ανατολικού μέτωπου. Ως αποτέλεσμα το Tiger τις πρώτες πρωινές και πολύ ψυχρές ώρες του Ρωσικού χειμώνα δεν μπορούσε να πολεμήσει και ήταν ακίνητος στόχος που μπορούσε να χρησιμοποιήσει μόνο το πυροβόλο του χωρίς το άρμα να κινείται ούτε μέτρο.Αυτό το πρόβλημα διορθώθηκε σε σημαντικό βαθμό στις επόμενες υποεκδόσεις του άρματος αλλά παρέμεινε έστω και σαν μειωμένο πρόβλημα.

 Ήταν υπερβολικά πολύπλοκο στην κατασκευή και τη συντήρησή του ως πολεμική μηχανή.Ο χρόνος κατασκευής του στο εργοστάσιο ήταν διπλάσιος ή και τριπλάσιος σε σχέση με τα περισσότερα από τα συμμαχικά άρματα μάχης ενώ και η συντήρηση του από το πλήρωμα έπαιρνε αρκετό χρόνο και έπρεπε να είναι σχολαστική.

 Η πρώτη πολεμική δράση του Tiger ήταν στην Τυνησία το 1943 κατά την τελευταία φάση της πολεμικής εκστρατείας στην Βόρεια Αφρική. Χρησιμοποιήθηκε σε πολύ μικρό αριθμό εναντίον των Βρετανών, Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε σε όλα τα μέτωπα Το Tiger παρήχθη από τον Αύγουστο του 1942 έως τον Αύγουστο 1944 οπότε το διαδέχτηκε το Tiger II ή Königstiger (βασιλικός τίγρης). Παρήχθησαν 1350 άρματα και επίσης δημιουργήθηκαν και κάποιες παραλλαγές ανάμεσα τους κι αυτή με τον εκτοξευτή ρουκετών 38cm Type 61.

Υπήρχε ένας εμπειρικός κανόνας μεταξύ των Συμμάχων αξιωματικών που έλεγε:  

"Εάν υπάρχει αναφορά για την παρουσία ενός Tiger, πρέπει να στείλεις πέντε Sherman, υπολογίζοντας να χάσεις τα τέσσερα."

Μοναδική ελπίδα λοιπόν σε αρματομαχία εναντίον Tiger ήταν ένας ενισχυμένος ουλαμός από M4 Sherman να περικυκλώσει το Tiger με ταυτόχρονη επίθεση από όλες τις κατευθύνσεις και να ρίξουν πυρά στα πλευρικά σημεία καθώς και το πίσω μέρος του άρματος που πάντα είναι από τα ελαφρύτερα θωρακισμένα. 
Από τη πλευρά του το πλήρωμα του Tiger σε ένα τέτοιο σενάριο συντονισμένης πολυάριθμης επίθεσης έπρεπε να κρατήσει απόσταση ώστε να μην μπορούν να το περικυκλώσουν και στη συνέχεια βασιζόμενοι στο ισχυρότατο πυροβόλο τους να εξουδετερώσουν με διαδοχικές βολές ένα προς ένα τα εχθρικά άρματα μάχης που δεν είχαν καμία ελπίδα απέναντι στο περίφημο 88αρι πυροβόλο και την θωράκιση του γερμανικού "τέρατος". 

Στο παρακάτω βίντεο γνωστής ταινίας του Χόλιγουντ, την ταινία "Fury", μπορούμε να δούμε την αρματομαχία ενός ουλαμού αρμάτων M4 Sherman εναντίον ενός Tiger. 

Aνάλυση της αρματομαχίας:

Tο Tiger στήνει ενέδρα ευκαιρίας σε δρομολόγιο συμμαχικών αρμάτων. Χτυπάει πρώτο αιφνιδιαστικά από θέση αποκρύψεως, εξουδετερώνοντας το τελευταίο άρμα της συμμαχικής φάλαγγας αρμάτων μάχης, κλείνοντας έτσι τον δρόμο για οπισθοχώρηση στην εχθρικη συμμαχική φάλαγγα.
 Η συμμαχική φάλαγγα μετά από διαταγή του επικεφαλής ουλαμαγού ρίχνει συντονισμένα καπνογόνα βλήματα προς τη κατεύθυνση που προήλθε το εχθρικό πυρ(ώστε το γερμανικό πλήρωμα του Tiger να μην μπορεί να δει προς τα που κατευθύνθηκαν τα συμμαχικά άρματα και να μην μπορεί να ρίξει πυρά) και υποχωρεί ταχύτατα πλευρικά εκτός δρόμου με σκοπό να καλύψει την οπισθοχώρηση της και να κερδίσει κάποια κρίσιμα δευτερόλεπτα χρόνο. Σε αυτό τον χρόνο ο επικεφαλής ουλαμαγός καλείται να αναλύσει όλα τα δεδομένα της τακτικής κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και να αποφασίσει  γρήγορα (μέσα σε 20 δευτερόλεπτα μέγιστο πριν εξαντληθεί η δράση των καπνογόνων βλημάτων) αν θα απαγκιστρωθούν ή θα επιχειρήσουν συντονισμένη επίθεση προς εξολόθρευση του γερμανικού "τέρατος". Ο βοηθός ουλαμαγού προτείνει απαγκίστρωση.
Τελικά ο ουλαμαγός αποφασίζει να μείνουν και να επιτεθούν. Διατάσσει συντονισμένη επίθεση με μεγιστη ταχύτητα των αρμάτων και ασταμάτητο πιεστικό πυρ προς τον εχθρό(Tiger). 

Ταυτόχρονα λόγω των συμμαχικών καπνογόνων βλημάτων κάλυψης ο Γερμανός επικεφαλής έκανε το μοιραίο λάθος να παρασυρθεί, να μην έχει υπομονή, να υπερεκτιμήσει την ισχύ πυρός και θωράκιση του άρματος του, να μην υπολογίσει το αριθμητικό πλεονέκτημα 3:1 υπέρ του εχθρού(αρχικά 4:1) και να βγει από την θέση αποκρύψεως, να προχωρήσει μπροστά και να μειωθεί έτσι η απόσταση μεταξύ των δυο αντιπάλων. Τα τρία  Μ4 Sherman προχωράνε σε συντονισμένη επίθεση, μειώνουν περισσότερο την απόσταση και παρά τις απώλειες άλλων δύο Σέρμαν, καταφέρνουν τελικά να χτυπήσουν το Τiger στα ευαίσθητα σημεία του από κοντινή απόσταση εξουδετερώνοντας το. Την τελευταία στιγμή ο Γερμανός αρχηγός πληρώματος αντιλαμβάνεται ότι η απόσταση είναι πολύ μικρή και διατάσσει οπισθοχώρηση για να μην μπορέσει το τελευταίο Σέρμαν να τους χτυπήσει από κοντά στο πίσω ευαίσθητο σημείο. Είναι όμως πολύ αργά για το γερμανικό πλήρωμα. Το αμερικανικό πλήρωμα με πλήρη συντονισμό μεταξύ τους, αποφασιστικότητα του αρχηγού πληρώματος και ψυχραιμία, χτυπά αποφασιστικά από κοντινή απόσταση και εξουδετερώνει το γερμανικό "τέρας".
 Στη σκηνή καταγράφεται ρεαλιστικότατα η αγωνία των συμμαχικών πληρωμάτων όταν είχαν να αντιμετωπίσουν τον συγκεκριμένο τύπο γερμανικού άρματος μάχης και επιβεβαιώνεται ο κανόνας ότι εναντίον ενός Tiger από τα 
4 - 5  M4 Sherman που θα του επιτεθούν θα επιβιώσει για να "πανηγυρίσει" τη νίκη μόνο το ένα.