Γράφει ο Γιώργος Χ
Η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας (National Security Agency - NSA) των Ηνωμένων Πολιτειών αποτελεί μία από τις πιο γνωστές και αμφιλεγόμενες υπηρεσίες πληροφοριών παγκοσμίως.
Με κύριο ρόλο τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών για την εθνική ασφάλεια, η NSA έχει εξελιχθεί σε έναν τεχνολογικό γίγαντα, ικανό να παρακολουθεί επικοινωνίες σε παγκόσμια κλίμακα.
Στο παρόν άρθρο του ιστολογίου μας θα εξετάσουμε την ιστορία της NSA, τις βασικές της λειτουργίες και τους τρόπους με τους οποίους διεξάγει παρακολουθήσεις.
Η NSA ιδρύθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1952, με προεδρικό διάταγμα του Αμερικανού προέδρου Χάρι Τρούμαν.
Αν και οι ρίζες της εντοπίζονται νωρίτερα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι ΗΠΑ ανέπτυξαν κρυπτογραφικές μονάδες για την αποκωδικοποίηση εχθρικών μηνυμάτων.
Η υπηρεσία δημιουργήθηκε με σκοπό την ενοποίηση των προσπαθειών κρυπτογράφησης και παρακολούθησης επικοινωνιών, γνωστή αρχικά ως Armed Forces Security Agency (AFSA), πριν μετονομαστεί σε NSA.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η NSA επικεντρώθηκε στην παρακολούθηση των επικοινωνιών της Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της.
Με την έλευση της ψηφιακής εποχής, η υπηρεσία επεκτάθηκε σε νέα πεδία, όπως η παρακολούθηση τηλεφωνικών κλήσεων, emails και διαδικτυακής δραστηριότητας.
Το 2013, οι αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν, πρώην συνεργάτη της NSA, έφεραν στο φως την τεράστια έκταση των προγραμμάτων παρακολούθησης, προκαλώντας παγκόσμια κατακραυγή και συζητήσεις για την ιδιωτικότητα.
Η NSA λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ και έχει τρεις (3) κύριες αποστολές:
1) SIGINT (Signals Intelligence)
Η συλλογή πληροφοριών μέσω της παρακολούθησης ηλεκτρονικών σημάτων, όπως τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα και διαδικτυακά δεδομένα.
2) Κρυπτογράφηση και Ασφάλεια ΠληροφοριώνΗ έδρα της NSA βρίσκεται στο Φορτ Μιντ, στο Μέριλαντ, και η υπηρεσία διαθέτει εγκαταστάσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων συνεργασιών με συμμαχικές χώρες μέσω του δικτύου "Five Eyes" (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία).
Τρόποι Παρακολούθησης
Οι μέθοδοι παρακολούθησης της NSA έχουν εξελιχθεί σημαντικά με την πρόοδο της τεχνολογίας. Οι μέθοδοι παρακολούθησης της NSA είναι εξαιρετικά εξελιγμένες και καλύπτουν σχεδόν κάθε πτυχή των σύγχρονων επικοινωνιών. Ενώ η NSA υποστηρίζει ότι αυτές οι πρακτικές είναι απαραίτητες για την εθνική ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, έχουν προκαλέσει έντονη κριτική για παραβιάσεις της ιδιωτικότητας και κατάχρηση εξουσίας.
Οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν το 2013 έφεραν στο φως την έκταση αυτών των προγραμμάτων, οδηγώντας σε παγκόσμια συζήτηση για την ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και προσωπικών ελευθεριών.
Η NSA παρακολουθεί τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), μηνύματα μέσω εφαρμογών (π.χ. WhatsApp, Telegram) και άλλες μορφές ψηφιακής επικοινωνίας.
Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει την υποκλοπή δεδομένων από τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και υποδομές διαδικτύου.
Προγράμματα Μαζικής Συλλογής Δεδομένων
Η NSA συλλέγει μαζικά δεδομένα από μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες και παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών μέσω προγραμμάτων όπως το PRISM.
Αποκαλύφθηκε το 2013 από τον Έντουαρντ Σνόουντεν. Επιτρέπει στην NSA να αποκτά δεδομένα από εταιρείες όπως η Google, Apple, Microsoft, Facebook και Yahoo, συμπεριλαμβανομένων email, συνομιλιών, αρχείων και αναζητήσεων.
Οι εταιρείες είτε παρέχουν δεδομένα κατόπιν αιτήματος είτε η NSA αποκτά πρόσβαση μέσω δικαστικών εντολών του FISA (Foreign Intelligence Surveillance Act). Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πρόσβαση γίνεται χωρίς τη γνώση των εταιρειών. Επηρεάζει τόσο ξένους όσο και Αμερικανούς πολίτες, καθώς τα δεδομένα συλλέγονται μαζικά και στη συνέχεια φιλτράρονται για ανάλυση.
Το PRISM έχει κατηγορηθεί για υπερβολική παρακολούθηση και έλλειψη διαφάνειας, καθώς οι πολίτες δεν ενημερώνονται για τη συλλογή των δεδομένων τους.Παρακολούθηση Διαδικτύου
Η NSA χρησιμοποιεί εξελιγμένα εργαλεία για την παρακολούθηση της διαδικτυακής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων ιστοσελίδων που επισκέπτονται οι χρήστες, αναζητήσεων και κοινωνικών δικτύων.
Ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία της NSA, το XKEYSCORE επιτρέπει την αναζήτηση και ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από διαδικτυακές δραστηριότητες. Λειτουργεί σαν μηχανή αναζήτησης για δεδομένα που συλλέγονται από όλο τον κόσμο.
Μπορεί να παρακολουθεί email, συνομιλίες, ιστορικό περιήγησης, ακόμα και πληκτρολογήσεις σε πραγματικό χρόνο. Χρησιμοποιεί λέξεις-κλειδιά, διευθύνσεις IP και άλλα κριτήρια για τον εντοπισμό στόχων. Χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση ύποπτων για τρομοκρατία, αλλά και για διπλωματική ή οικονομική κατασκοπεία. Το XKEYSCORE έχει επικριθεί για την ικανότητά του να παρακολουθεί σχεδόν οποιονδήποτε χωρίς συγκεκριμένη αιτιολόγηση, παραβιάζοντας το απόρρητο.
Κυβερνοεπιχειρήσεις
Η NSA διεξάγει επιθετικές και αμυντικές κυβερνοεπιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της διείσδυσης σε ξένα δίκτυα για συλλογή πληροφοριών ή προετοιμασία κυβερνοεπιθέσεων.
Χρησιμοποιεί κακόβουλο λογισμικό (malware), ιούς και τεχνικές "backdoors" για να αποκτήσει πρόσβαση σε υπολογιστικά συστήματα. Παράδειγμα είναι το πρόγραμμα QUANTUM, το οποίο επιτρέπει την εισαγωγή κακόβουλου κώδικα σε ιστοσελίδες ή δίκτυα. Οι στόχοι είναι Κυβερνήσεις, στρατιωτικά δίκτυα, υποδομές (π.χ. ηλεκτρικά δίκτυα) και ιδιωτικές εταιρείες σε χώρες όπως η Κίνα, το Ιράν ή η Ρωσία. Η NSA φέρεται να συνεργάστηκε με το Ισραήλ για τη δημιουργία του ιού Stuxnet, που κατέστρεψε φυγοκεντρητές στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Οι επιθετικές κυβερνοεπιχειρήσεις εγείρουν ερωτήματα για τη διεθνή νομιμότητα και τις συνέπειες σε περίπτωση ανίχνευσης.
Συνεργασίες με Συμμάχους
Η NSA συνεργάζεται με συμμαχικές χώρες για την ανταλλαγή πληροφοριών και την επέκταση των δυνατοτήτων παρακολούθησης.
Η NSA συνεργάζεται στενά με τις υπηρεσίες πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου (GCHQ), του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Η συμμαχία "Five Eyes" μοιράζεται δεδομένα παρακολούθησης μέσω κοινών προγραμμάτων.
Η NSA συνεργάζεται με χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, αν και συχνά παρακολουθεί και αυτές τις χώρες (π.χ. αποκαλύφθηκε παρακολούθηση της καγκελαρίου Μέρκελ).Το ECHELON, ένα παλαιότερο πρόγραμμα, χρησιμοποιείτο για την παρακολούθηση δορυφορικών επικοινωνιών σε συνεργασία με τους συμμάχους.
Η συνεργασία επιτρέπει την πρόσβαση σε δεδομένα που η NSA δεν μπορεί να συλλέξει μόνη της λόγω γεωγραφικών ή νομικών περιορισμών.
Οι συνεργασίες έχουν προκαλέσει διπλωματικές εντάσεις, καθώς οι σύμμαχοι διαμαρτύρονται όταν αποκαλύπτεται ότι παρακολουθούνται από την NSA.
Οι μέθοδοι παρακολούθησης της NSA έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς εγείρουν ζητήματα παραβίασης της ιδιωτικότητας και κατάχρησης εξουσίας. Οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν αποκάλυψαν ότι η NSA παρακολουθούσε όχι μόνο ύποπτους για τρομοκρατία, αλλά και απλούς πολίτες, ακόμη και ηγέτες συμμαχικών κρατών, όπως η Άνγκελα Μέρκελ. Αυτό οδήγησε σε νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, όπως ο USA Freedom Act του 2015, που περιόρισε τη μαζική συλλογή δεδομένων.
Παρά τις μεταρρυθμίσεις, η NSA συνεχίζει να λειτουργεί σε ένα νομικό και ηθικό γκρίζο πεδίο, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι οι δραστηριότητές της παραβιάζουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Από την άλλη πλευρά, η υπηρεσία υποστηρίζει ότι οι παρακολουθήσεις της είναι απαραίτητες για την πρόληψη τρομοκρατικών επιθέσεων και την προστασία της εθνικής ασφάλειας.
Η NSA αποτελεί έναν πυλώνα του συστήματος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, με τεράστιες τεχνολογικές δυνατότητες και παγκόσμια εμβέλεια. Η ιστορία της, από την κρυπτογράφηση του Ψυχρού Πολέμου μέχρι τη μαζική παρακολούθηση της ψηφιακής εποχής, αντικατοπτρίζει την εξέλιξη της τεχνολογίας και των γεωπολιτικών προκλήσεων. Ωστόσο, οι μέθοδοι της εγείρουν κρίσιμα ερωτήματα για την ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ιδιωτικότητας, καθιστώντας την NSA έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους οργανισμούς στον κόσμο.